ارزیابی پتانسیل روانگرایی در استان مازندران با کمک مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی با نگاهی بر معیار ایشیهارا

عموماً روانگرایی در خاک های ماسه یی ریزدانه و اشباع رخ می دهد که می تواند منجر به جابجایی های مخرب زمین در حین زلزله شود. پتانسیل رخداد این پدیده تابع جنس خاک، سطح آب زیرزمینی، زلزله خیزی منطقه و همچنین عمق لایه ی سربار است. این نوشتار ضمن معرفی اثر لایه ی سربار غیر روانگرا در توانایی جلوگیری از روانگرایی لایه ی روانگرای زیرین در قالب معیار ایشیهارا، ضریب اطمینان تصحیح شده در برابر روانگرایی را برای برخی نواحی استان مازندران محاسبه می کند و نهایتاً به ارائه ی پهنه بندی روانگرایی در بخش های مرکزی و غرب و همچنین شرق استان مازندران می پردازد. پهنه بندی ارائه شده فقط کلی و کیفی است و با توجه به کم بودن تعداد گمانه های مربوط به آزمایش های صحرایی در سطح استان می تواند فقط به منزله ی راهنمای کلی جهت ضرورت مطالعات بیشتر در بخش هایی از نوار ساحلی تلقی شود. در تعدادی از شهرهای نوار ساحلی همچون محمودآباد و بابلسر به نظر می رسد مهندسان طراح باید توجه ویژه یی به پدیده ی روانگرایی داشته باشند و با درنظرگرفتن تمهیداتی چون پی های گسترده و عمیق، چاه های شنی، زهکش های فتیله یی و غیره به مقابله با این پدیده ی ویرانگر بپردازند. بدیهی است اظهارنظر قطعی در مورد وقوع این پدیده و پتانسیل رخداد آن ملزم به ارائه ی طرح آزمایش های برجا به خصوص برای پروژه های با درجه ی اهمیت بالا در آیین نامه ی زلزله ی ایران است.